نشاسته ی مقاوم به هضم چیست؟خواص +مضرات
اگر فکر میکنید رژیم غذایی باکربوهیدرات کم، باعث لاغری و کاهش وزن می شود، خوردن نشاسته مقاوم به هضم (نوعی نشاسته طبیعی یا اصلاح شده که در برابر تجزیه و هضم مقاوم است) ممکن است دور از عقل به نظر برسد. با این حال، نشاسته مقاوم یک استثناء است چرا که از سطح قند خون سالم پشتیبانی میکند، به کاهش وزن کمک میکند و باکتریهای خوب روده را تغذیه میکند. با خواندن این مقاله با تمام خواص نشاسته ی مقاوم به هضم آشنا می شوید پس با ما همراه باشید.
مکانیسم عمل نشاسته مقاوم
خواص نشاسته مقاوم برای سلامتی عبارتند از:
* نشاستهی مقاوم با عمل کردن به عنوان یک فیبر رژیمی، باعث کاهش سرعت هضم و جذب در رودهی کوچک و حجیم شدن مدفوع در رودهی بزرگ میشود.
* باکتریهای خوب مثل بیفیدوباکتریوم را در رودهی بزرگ تغذیه میکند.
* مقاومت به انسولین در اثر التهاب را کاهش میدهد.
* مادهی خام برای تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه و سایر متابولیتهای مفید در رودهی بزرگ است.
* سوزاندن چربی و ذخیرهسازی گلیکوژن به جای ذخیرهسازی چربی را تحریک میکند.
* اسیدهای چرب زنجیره کوتاه از عملکرد محافظت از روده (به عنوان مثال، به ترمیم رودهی نشتکننده کمک میکنند) و ترشحات سالم هورمونها و آنزیمهای رودهای حمایت میکنند.
نشاسته مقاوم به هضم و سلامت متابولیک
۱: نشاسته مقاوم، سطح قند خون پس از غذا را کاهش میدهد
نشاستهی مقاوم به شیوههای متفاوتی باعث بهبود قند خون میشود، از جمله:
* با رفتار مانند فیبر رژیمی، هضم و جذب کربوهیدرات را کاهش میدهد.
* با فعال کردن ژنهای سنتز گلیکوژن، باعث میشود که بدن کربوهیدراتها را بیشتر در عضلات و کبد (در موشها) ذخیره کند.
* با کاهش مقاومت به انسولین.
کامل کردن رژیم غذایی با نشاستهی مقاوم ذرت، میزان گلوکز خون در افراد دارای اضافه وزن، و حتی افراد سالم دیگر کنترل میشود.
بر اساس نتایج یک مطالعه، مصرف نشاستهی مقاوم ذرت به صورت روزانه به مدت شش هفته تعادل گلوکز را در ۱۸ فرد بزرگسال دارای اضافه وزن بهبود داد. تعادل گلوکز فرآیند حفظ سطح قند خون در حد طبیعی است.
۲: حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد
مقاومت به انسولین زمانی رخ میدهد که سلولها قادر به واکنش در برابر انسولین نیستند، و همین منجر به افزایش سطح قند خون میشود و با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی همراه است.
مصرف نشاستهی مقاوم، حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد و مقدار انسولین مورد نیاز را برای کنترل قند خون هم در حیوان و هم در انسان کاهش میدهد.
نشاستهی مقاوم میتواند حساسیت به انسولین را به شیوههای زیر بهبود بخشد:
* افزایش دفع اسیدهای صفراوی خاصی در داخل روده، که به کاهش مقاومت به انسولین از طریق GLP-۱ کمک میکند.
* کاهش ماکروفاژهای بافت چربی که سلولهای ایمنی هستند و باعث رشد مقاومت به انسولین میشوند.
* اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (محصولات تخمیر نشاستهی مقاوم) به مغز و کبد برای کاهش تولید گلوکز سیگنال میدهند، که به این ترتیب ممکن است حساسیت انسولین بهبود بیابد.
* افزایش آدیپونکتین، که با افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب و مهار تولید گلوکز در کبد، باعث افزایش حساسیت به انسولین میشود.
* افزایش گرلین، که مانع ترشح انسولین توسط گلوکز از پانکراس میشود.
۳: نشاسته مقاوم، به بهبود سندرم متابولیک کمک میکند
سندرم متابولیک یا پیش دیابت، گروهی از فاکتورهایی است که خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، دیابت و سکته را افزایش میدهند. عوامل خطر عبارتند از: بزرگ بودن سایز دور کمر، کم بودن کلسترول خوب، فشار خون بالا، سطح تریگلیسیرید و قند خون بالا.
در یک مطالعه روی ۲۰ بزرگسال سالم، نشاستهی مقاوم مقدار انسولین مورد نیاز پس از غذا را کاهش داد، و به این ترتیب به درمان سندرم متابولیک کمک کرد.
افزودن نشاستهی مقاوم به رژیم غذایی بیماران مبتلا به سندرم متابولیک، میزان کلسترول، تریگلیسیرید و حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد.
۴: میتواند دیابت نوع ۲ را درمان کند
دیابت نوع ۲ زمانی رخ میدهد که افراد مقاومت به انسولین را توسعه میدهند. این اتفاق ناشی از ژنتیک، چاقی، قند خون بالا و التهاب است.
نشاستهی مقاوم با افزایش حساسیت به انسولین، کاهش گلوکز خون و کاهش میزان چربی خون، به طور بالقوه خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در حیوانات و بزرگسالان دارای اضافه وزن کاهش میدهد.
تکمیل کردن رژیم غذایی با نشاستهی مقاوم ممکن است از بروز عوارض ناشی از قند خون زیاد در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری کند.
یک مطالعه روی ۵۶ زن مبتلا به دیابت نوع ۲ نشان داد که نشاستهی مقاوم به بهبود سطح قند خون، کاهش سموم آزاد شده توسط باکتری و افزایش آنتیاکسیدانها کمک میکند.
اسید چرب زنجیره کوتاه باعث افزایش پپتید ۱- شبه گلوکاگون (GLP-۱) میشود، هورمونی که باعث تحریک انسولین میشود. GLP-۱ ممکن است با کاهش قند خون دیابت را درمان کند.
۵: نشاسته مقاوم، تریگلیسیرید خون را کاهش میدهد
یک مطالعهی حیوانی نشان داد که نشاستهی مقاوم باعث کاهش جذب چربی میشود و به این ترتیب از افزایش سطح تری گلیسیرید خون پس از غذا جلوگیری میکند. نشاستهی مقاوم همچنین باعث حرکت روده میشود.
این نتیجه هم در انسان و هم در موش تایید شد، زیرا نشاستهی مقاوم تریگلیسیرید پس از وعدههای غذایی را کاهش میدهد.
۶: به بهبود سطح کلسترول کمک میکند
افزودن نشاستهی مقاوم به نان به طور قابل ملاحظهای باعث کاهش کلسترول در موشها میشود.
نشاستهی مقاوم کلسترول LDL و کلسترول کل را در انسان و خوک کاهش میدهد و در عین حال به افزایش کلسترول خوب یا HDL کمک میکند.
۷: نشاسته مقاوم، از بیماریهای قلبی پیشگیری میکند
گنجاندن نشاستهی مقاوم در رژیم غذایی شما میتواند سلامت قلب را با کاهش سطح کلسترول بهبود بخشد.
در یک مطالعه دو سوکور روی ۸۶ نفر، نشاستهی مقاوم نوع ۴، میزان چربی غیرطبیعی در خون را کاهش میدهد. بنابراین، گنجاندن این نشاسته در رژیم غذایی شما میتواند سلامت قلب را بهبود ببخشد.
سخت شدن عروق خونی اغلب یکی از فاکتورهای ایجادکنندهی بیماریهای قلبی است. نشاستهی مقاوم به طور بالقوه فاکتورهای خطر درگیر در سخت شدن رگهای خونی را در افراد دارای اضافه وزن کاهش میدهد.
لوبیا، که دارای مقدار فراوانی نشاستهی مقاوم است، سطح کلسترول را پایین میآورد و خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت را افزایش میدهد.
۸: باعث کاهش پیشرفت بیماری مزمن کلیه میشود
بیماری مزمن کلیوی اغلب عارضهای از بیماری قلبی و دیابت است.
رژیم غذایی حاوی نشاستهی ذرت با آمیلوز بالا، توسعهی بیماری مزمن کلیه (CKD) را با کاهش استرس اکسیداتیو، کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب بافت کولون در موش صحرایی کند میکند.
تکمیل کردن رژیم غذایی با نشاستهی مقاوم، متابولیت سمی (اینداکسیل سولفات و پی-کرسول سولفات) را در ۵۶ بیمار مبتلا به CKD تحت دیالیز کلیوی کاهش یافت.
خواص نشاسته برای کاهش وزن و حفظ وزن مناسب
۹) نشاسته مقاوم، تعادل انرژی را بهبود میدهد و از افزایش وزن جلوگیری میکند
در موشهای مبتلا به چاقی، نشاستهی مقاوم رژیم غذایی و ورزش منظم، با کاهش شکاف انرژی بین میل به خوردن و سرکوب نیاز به انرژی، مانع افزایش وزن شد.
نشاستهی مقاوم، تجمع چربی و سطح قند خون را کاهش میدهد و باعث افزایش تجزیهی چربی از طریق تخمیر در رودهها میشود و به درمان چاقی کمک میکند.
۱۰: به سوختن چربی کمک میکند
نشاستهی مقاوم به افزایش سوختن چربی کمک میکند:
* کاهش تجمع چربی و افزایش اکسیداسیون چربی پس از وعدههای غذایی (هم در موش و هم در انسان)
* مجبور کردن بدن به تجزیهی چربی برای انرژی با مهار استفاده از گلوکز در انسان
* کاهش تولید چربی در بدن، و در عین حال افزایش تولید فسفولیپید، که جزء اصلی غشاهای سلولی است،
۱۱) نشاسته مقاوم، باعث کاهش اشتها میشود
مصرف نشاستهی مقاوم در رژیم غذایی پپتید YY را که هورمون کاهشدهندهی اشتها است، زیاد میکند، و احساس سیری را افزایش میدهد.
یک مطالعه روی ۲۰ بزرگسال سالم نشان داد که مصرف نشاستهی مقاوم در طی یک دورهی ۲۴ ساعته به طور قابلتوجهی میزان غذای مصرفی را کاهش داد. اگر چه میزان غذای خورده شده پایینتر بود، اما هیچ ارتباطی بین مصرف غذا و اینکه خود سوژهها سطح اشتهای خود را در چه حدی میسنجند، مشاهده نشد.
نشاسته مقاوم به هضم و سلامت سیستم گوارش
۱۲) نشاستهی مقاوم نوعی پریبیوتیک است
پریبیوتیک باعث رشد باکتریهای رودهای (پروبیوتیک) میشود.
نشاستهی مقاوم با افزایش تعداد باکتریهای خوب در رودهی بزرگ، چندین فایده برای سلامتی دارد، مانند بهبود عملکرد سیستم ایمنی، جلوگیری از رشد باکتریهای بد، نرمال کردن تولید انرژی و حتی کاهش خطر ابتلا به سرطان.
نکته: باکتری فیلا و گونههای آن در اثر مصرف نشاستهی مقاوم در انسان تغییر میکند.
یک مطالعهی صورت گرفته تفاوت فردی زیادی را در تغییرات فلور روده در واکنش به مصرف نشاستهی مقاوم در میان ۱۰ نفر نشان داد.
۱۳: اسیدیته را در معده افزایش میدهد
در مطالعات حیوانی، تخمیر نشاستهی مقاوم، اسیدهای چرب زنجیره کوتاه تولید کرد. این اسیدهای چرب زنجیره کوتاه اسیدیتهی روده را افزایش میدهند.
افزایش اسیدیتهی روده باعث جذب مواد معدنی میشود، رشد باکتریهای مفید را افزایش میدهد و در عین حال رشد باکتریهای مضر را خنثی میکند.
۱۴) نشاسته مقاوم ،عملکرد گوارشی را بهبود میدهد
بوتیرات، اسید چرب زنجیره کوتاه (محصول تخمیر نشاستهی مقاوم) برای سلولهای کولون انرژی فراهم میکند و برای ترویج عملکرد رودهی بزرگ ضرورت دارد. رژیم غذایی افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماریهای رودهی بزرگ قرار دارند، نشاستهی مقاوم زیاد و سطح بالایی از بوتیرات دارد.
نشاستهی مقاوم باعث افزایش غلظت بوتیرات در رودهها میشود و به این ترتیب از میکروبیاتای روده پشتیبانی میکند. بوتیرات همچنین از پوشش روده محافظت میکند و التهاب را کاهش میدهد.
۱۵: به درمان اسهال کمک میکند
مصرف نشاستهی مقاوم با کاهش باکتریهای مضر در روده، باعث کاهش اسهال عفونی هم در انسان و هم در حیوان میشود.
نشاستهی مقاوم باعث افزایش غلظت اسیدهای چرب زنجیره کوتاه میشود و همین درمان اسهال حاد را در کودکان زیر ۵ سال بهبود میبخشد.
نشاسته مقاوم به سیستم خودایمنی کمک میکند
۱۶) نشاسته مقاوم، به درمان سندروم رودهی نشتکننده کمک میکند
نفوذپذیری روده که ناشی از آسیب دیدن لایهی حفاظتی روده است، بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر میگذارد و افراد را در معرض خطر بیماریهای دیگر مانند بیماری التهابی روده، بیماری سلیاک، هپاتیت اتوایمیون و دیابت نوع ۱ قرار میدهد.
میکروبیوتای روده نشاستهی مقاوم را به اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (مواد مغذی حیاتی برای سلولهای پوششدهندهی روده) تجزیه میکند و به این ترتیب باعث کاهش اختلال در اتصالات تنگ بین سلولهایی میشود که رودهی بزرگ را پوشش میدهند. پوشش کولون مانع محافظتی است که مواد مغذی را به کولون میرساند در حالی که پاتوژنهای مضر را دور نگه میدارد.
۱۷: باعث کاهش التهاب میشود و سیستم ایمنی را متعادل میکند
پوشش روده تحت تاثیر میکروبیوتای روده و سیستم ایمنی بدن قرار میگیرد و به این ترتیب عملکرد سد محافظتی، ترکیب میکروبیوتا و تعادل ایمنی را تحت تاثیر قرار میدهد.
نشاستهی مقاوم به شیوهی زیر به تعادل سیستم ایمنی بدن کمک میکند:
* تغییر ترکیب باکتری روده
* تحریک Treg (سلولهای تی تنظیمی)، که سلطهی Th۱، Th۲ و Th۱۷ را کاهش میدهد
* سرکوب کردن سیتوکینهای التهابی مانند گاما IFN، افزایش سیتوکین ضد التهابی IL-۱۰ و افزایش PPAR-گاما از طریق افزایش میزان بوتیرات.
۱۸) نشاسته مقاوم، به کاهش استرس اکسیداتیو کمک میکند
التهاب و خودایمنی استرس اکسیداتیو را افزایش میدهد. استرس اکسیداتیو کاهش نیافته و آنزیمهای آنتیاکسیدانی پایین خود ایمنی را بدتر میکند.
در موشهایی که دارای بیماری مزمن کلیه هستند، نشاستهی مقاوم باعث کاهش استرس اکسیداتیو از طریق افزایش فعالیت ژنهای آنتیاکسیدانی، از جمله NFE۲L۲ و SOD و پراکسیداز گلوتاتیون میشود.
در مورد دیابت، مصرف نشاستهی مقاوم همچنین از رگهای خونی در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از قند خون بالا محافظت میکند.
نشاستهی مقاوم، لاکتوباسیلوس روده را افزایش میدهد، و به این ترتیب باعث تولید آنتیاکسیدانها میشود. بنابراین، تکمیل رژیم غذایی با نشاستهی مقاوم ممکن است سبب کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد رگهای خونی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ شود.
۱۹: بیماری رودهی التهابی را درمان میکند
نشاستهی مقاوم باعث کاهش شدت بیماری رودهی التهابی در حیوانات میشود.
ایزومالتودکسترین، نوعی نشاسته مقاوم، با سرکوب پروتئینهای التهابی و افزایش پروتئینهای ضد- التهابی التهاب را در بیماریهای روده کاهش میدهد.
فیبر غذایی مانند نشاستهی مقاوم، میکروبیوتای روده را تغییر میدهد و باعث تولید اسید چرب زنجیره کوتاه میشود و به این ترتیب التهاب را در بیماری رودهی التهابی کاهش میدهد.
نشاسته مقاوم، به جذب و در دسترس بودن مواد غذایی کمک میکند
۲۰) نشاسته مقاوم، کمبود ویتامین D را درمان میکند
در موشهای مبتلا به دیابت نوع ۱، مصرف نشاستهی مقاوم، با بهبود جذب ویتامین و مواد مغذی در کلیه، به درمان عدم تعادل ویتامین D کمک کرد.
نشاستهی مقاوم در موشهای صحرایی مبتلا به دیابت نوع ۲، با جلوگیری از دفع پروتئینهای متصل به ویتامین D توسط ادرار به حفظ تعادل ویتامین D کمک کرد.
۲۱: جذب مواد معدنی را افزایش میدهد
ثابت شدهاست که نشاستهی مقاوم خام (اما نه انواع مقاوم به هضم آن) به جذب منیزیم کمک میکند.
در خوکها، یک رژیم غذایی حاوی ۱۶٪ نشاستهی مقاوم به طور قابلتوجهی جذب کلسیم و آهن را در روده افزایش داد.
نشاسته مقاوم از بروز سرطان جلوگیری میکند
۲۲) نشاسته مقاوم، اثرات منفی رژیمهای غنی از گوشت را کاهش میدهد
گوشت قرمز و فرآوریشده حاوی مقدار زیادی آهن هم است که میتواند ترکیبات نیتروسو را که به DNA در روده آسیب میزند، لایهی مخاطی را نازک کند و باعث مرگ سلول شود، افزایش دهد.
علاوه بر این، رژیمهای غذایی حاوی پروتئین بالا ممکن است سطح IGF-۱ را که باعث پیشرفت تومور میشود، افزایش دهد.
نشاستهی مقاوم میتواند این اثرات را به طریق زیر کاهش دهد:
* حفاظت از DNA در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از ترکیبات نیتروسو
* کاهش فعالیت MMP با افزایش سطح آنزیم TIMP (بازدارندهی MMP)، که مانع از رشد سرطان و متاستاز میشود
* کاهش التهاب
* کاهش انسولین و IGF-۱ (اگر چه اثرات از نظر آماری معنادار نبود)
به نظر میرسد که اثرات بهداشتی نشاستهی مقاوم از طریق تولید بوتیرات و افزایش باکتریهای لاکتوباسیل است.
۲۳: از سرطان رودهی بزرگ جلوگیری و آن را درمان میکند
نشاستهی مقاوم میتواند خطر ابتلا به سرطان رودهی بزرگ را با محافظت از سلولهای پوششدهندهی کولون و کاهش خطر رشد تومور کاهش دهد.
نشاستهی مقاوم از شروع سرطان و پیشرفت آن جلوگیری میکند.
در موشهای مبتلا به سرطان رودهی بزرگ، نشاستهی مقاوم باعث افزایش غلظت بوتیرات شد و با کاهش شیوع تومور، تعداد و اندازهی آن همراه بود.
در موشها، نشاستهی مقاوم از سلولهای پوششدهندهی کولون در برابر آسیب DNA محافظت میکند و باعث کاهش سموم مرتبط با سرطان در رودهها میشود.
علاوه بر این، ترکیبی از نشاستهی مقاوم و باکتریِ بیفیدیوباکتریوم لاکتیس در مقابل رشد سرطان رودهی بزرگ از موش صحرایی محافظت میکند.
۲۴) نشاسته مقاوم، به درمان سرطان پانکراس کمک میکند
یک رژیم غذایی حاوی نشاستهی مقاوم با وقوع تغییر در میکروبیوم روده و کاهش سرعت پیشرفت تومور سرطان پانکراس در موشها مرتبط است.
نشاسته مقاوم عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار میدهد
نشاستهی مقاوم برخی از مزایای سلامتی را از طریق محور روده و مغز به بدن ارائه میدهد، به این دلیل که مغز بر باکتریهای روده تاثیر میگذارد و بالعکس. علاوه بر این، بوتیرات یک ماده است که از طریق معده جذب میشود و از سد خون – مغز عبور میکند.
بنابراین، نشاستهی مقاوم ممکن است به عملکرد مغز کمک کند. با این حال، بیشتر پژوهشها در زمینهی این موضوعات روی حیوانات انجام میشود.
۲۵: میتواند باعث افزایش دوپامین و حفظ نورونهای دوپامینرژیک شود
همچنین، از آنجایی که نشاستهی مقاوم باعث افزایش غلظت بوتیرات میشود، ممکن است به طور غیرمستقیم سطح دوپامین را با کاهش دژنراسیون نورونهای تولید دوپامین افزایش دهد.
این امر نشان میدهد که نشاستهی مقاوم و بوتیرات ممکن است به بهبود بیماریهایی که نورونهای دوپامینرژیک مانند پارکینسون را تحت تاثیر قرار میدهند، کمک کند.
۲۶) اثرات دیگر نشاسته مقاوم بر عملکرد مغزی
موشهایی که با نشاستهی مقاوم HA-۷ تغذیه شدهاند، افزایش رفتارهای اضطرابی- شکل را نشان میدهند.
با این حال، سطح کورتیزول در این موشها به میزان قابلتوجهی در مقایسه با موشهایی که نشاستهی مقاوم معمولی دریافت کردند، کمتر بود.
نشاستهی مقاوم باعث میشود مغز نسبت به گلوکز واکنش بهتری نشان بدهد و هماهنگی حرکتی را در موش صحرایی بهبود میبخشد.
محدودیتها و اثرات منفی نشاسته مقاوم
۱) اثرات نشاسته مقاوم روی آدمهای مختلف متفاوت است
اثر نشاستهی مقاوم به ترکیب میکروبیوتای روده، که در میان افراد متفاوت است، بستگی دارد. درمان نشاستهی مقاوم باید برای حفظ اثرات مفید آن به صورت فردی صورت گیرد.
۲) اثرات نشاسته مقاوم به نوع نشاستهی مقاوم بستگی دارد
انواع نشاستهی مقاوم ۲ و ۴ قسمتهای مختلف میکروبیوتا را تحت تاثیر قرار میدهند. جمعیت باکتریایی خاص بسته به نوع نشاستهی مقاوم میتواند مورد هدف قرار بگیرد.
یک مطالعه نشان داد که نشاستهی مقاوم نوع ۴ به کاهش قند خون بیش از نشاستهی مقاوم نوع ۲ کمک کرد.
مطالعهی دیگری نیز نشان داد که نشاستهی مقاوم ۴ در کاهش سطوح استرس اکسیداتیو بهتر از نشاستهی مقاوم نوع ۲ است.
۳) نشاسته مقاوم ممکن است باعث ناراحتی معده شود
غذاهایی که دارای نشاستهی مقاوم هستند، مانند لوبیا، نمیتوانند هضم شوند و میتوانند به بروز علائم ناراحتی معده منجر شوند.
مصرف بیش از حد کربوهیدرات غیر قابل هضم مانند نشاستهی مقاوم ممکن است باعث ناراحتی معده، گاز و اسهال شود.
منبع:selfhacked.com
مطالب مرتبط: