خواص دارویی گیاه پنجه گربه + طریقه مصرف

انواع علف پنجه‌گربه در دشت دمن ایران یافت می‌شود و هر کدام به زبان محلی و بومی عنوانی دارد. برگ‌های سوزنی شکل این گیاه مانند پنجه گربه است به همین سبب اکثر مناطق ایران به پنجه‌گربه معروف است.

 گیاه پنجه گربه:

پنجه گربه نوعی گیاه بالا رونده است که دارای موهای ضخیم به طول ۱۰۰ پا است. این گیاه در جنگل های بارانی آمازون و کشور های استوایی آمریکای جنوبی و مرکزی یافت میشود. بخش اعظم این گیاه و اطلاعات مربوط به آن که در ایالات متحده یافت میشود در پرو به دست آمده است.

خارهای خمیده و شبیه پنجه گربه در بدنه ی این گیاه می روید و به همین دلیل است که این گیاه عنوان پنجه گربه را به خود گرفته است. مایع تلخ و آبکی در داخل ساقه ی آن جمع می شود.

براساس گزارش های وارده، مردم آمریکای جنوبی و مرکزی برای رهایی از گرسنگی، تشنگی و خستگی از این مایع می نوشند.

ترکیبات شیمیایی گیاه پنجه گربه:
برای تهیه ی دارو از پنجه گربه، پوسته ی آن را از ریشه ی درخت مو (پیچک) آن جدا میسازند. ریشه ی این گیاه حاوی انواع بسیاری از مواد شیمیایی است. برخی تانن ها را در ریشه ی این گیاه میتوان یافت. (تانن ها در چای نیز یافت میشوند.) گلوکوزید های اسید کینوویک موجود در پنجه گربه به کاهش التهاب کمک کرده و در مقابل برخی از ویروس ها ایجاد مصونیت میکند.

از آنجا که جمع آوری ریشه ی این گیاه به منظور تهیه ی پوسته ی آن باعث نابودی گیاه میشود، لذا گیاه شناسان درصدد یافتن سایر منابع تامین این گونه عناصر هستند.

پنجه گربه به صورت پوسته (سبوس) استاندارد شده یا خام قابل دسترسی است. پوسته ی خام این گیاه ,کوبیده شده و در تهیه ی چای از آن استفاده می شود. مصرف مایع استاندارد یا فرآورده های خشک شده ی این گیاه معمولا ترجیح داده می شود ,چرا که استاندارد کردن در اصل به مانند کنترل کیفی تولید داروی گیاهی محسوب می شود.

خواص دارویی پنجه گربه:
بسیاری از طبیعت درمانگرهای سراسر دنیا آن را «درمان همه چیز» نامیده اند. گمان میرود کار دستگاه ایمنی را تقویت کرده و خواص ضدسرطانی داشته باشد. معمولا پوست داخلی یا ریشه پنجه گربه مصرف می شود. ترکیبات مؤثر آن عبارتند از استرول ها، پلی فنل ها، پرو آنتوسیانیدین ها، آلکالوئیدهای اکسیندول، تری ترپن ها، و گلیکوزیدهای گیاهی،پنجه گربه می تواند روده را تمیز کرده و کار گویچه های سفید خون را بهتر سازد، که برای مقابله با بیماریها و سرطان مهم است.

پنجه گربه یک ضداکسایش قوی است، که بنیان های آزاد را از بین میبرد و به عنوان یک ضدالتهاب عمل میکند. درمانی بسیار عالی برای گرفتاری های روده و عفونتهای ویروسی است.

گمان میرود پنجه گربه شدت عوارض ناشی از شیمی درمانی و پرتودرمانی را کاهش دهد.

پنجه گربه از نظر طب سنتی ایران گرم است.

از حدود ۲۰۰۰ سال پیش، افراد قبیله ای در مناطقی که پنجه گربه میروید، به تهیه ی دارو از پوسته ی ریشه ی آن اقدام کرده اند. آنها برای درمان بسیاری از بیماری ها از این گیاه استفاده کرده اند که به مانند یک سوپر داروی اعجاب آور عمل می کند. مثلا بیماری های واگیر آمیزشی، ورم مفاصل، اولسر (به معنی زخم ) و سرطان نیز با پنجه گربه درمان شده است. بعد از این ادعاها توجه دانشمندان را در اروپا به خود جلب کرد، آزمایش های به عمل آمده نشان داد که ترکیبات موجود در پنجه گربه دارای پاره ای خواص قوی هستند. این عناصر و ترکیبات مجموعا می توانند سبب کاهش التهاب و از بین رفتن بعضی ویروس ها شوند و از گسترش برخی از سلول های سزطانی جلوگیری کنند. لازم است تحقیقات بیشتری در مورد این گیاه و خواص درمانی آن به عمل آید. با این وجود ,این گیاه در زمره ی ۱۰ گیاه طبی مهم قرار دارد که در فروشگاه های مواد غذایی آمریکا در سال ۱۹۹۷ به فروش می رسید.
درمان آرتریت
تا به حال مطالعات زیادی در مورد خواص پنجه گربه و تاثیر گذاری آن بر روی آرتریت انجام شده است. در یک مطالعه سال 2001، 45 فرد مبتلا به استئوآرتریت زانو هر هفته 100 میلی گرم در روز از پنجه گربه یخ زده یا پلاسبو داده شد. نتایج نشان می داد که درد، در افرادی که از عصاره این گیاه استفاده کرده بودند، به صورت معنی داری کاهش داشته است. این گیاه سرشار از خواص ضد التهابی می باشد و همان طور که می دانید التهاب مهم ترین عامل در بیماری آرتریت است. شما می توانید از کرم های پنجه گربه به صورت موضعی بر روی اندام های خود استفاده کنید تا از شر درد، خلاص شوید.
مبارزه با سرطان
مطالعات علمی نشان می دهد که خواص پنجه گربه ممکن است باعث کشتن سلول های تومور و سرطان در لوله های آزمایش شود. دانشمندان معتقدند عصاره این گیاه مانع رشد MCF7 در رده سلول های سرطانی انسان با اثرات ضد نفوذی و ضد انعقادی روی سلول های سرطانی می شود. خواص آنتی اکسیدانی این گیاه دلیل خوبی است تا از آن برای درمان سرطان کمک گرفت چرا که آنتی اکسیدان ها از اکسیده شدن سلول ها توسط رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند.
کاهش فشار خون
از دیگر خواص پنجه گربه می توان به کاهش فشار خون اشاره کرد. در طب سنتی چینی، انواع پنجه گربه (Uncaria rhynchophylla) برای کاهش فشار خون و همچنین بهبود علائم عصبی مختلف استفاده شده است. این گیاه مانع تجمع پلاکتها و تشکیل لخته خون می شود. این بدان معنی است که پنجه گربه نه تنها می تواند از افزایش فشار خون جلوگیری کند، بلکه احتمال سکته های قلبی و مغزی را نیز کاهش می دهد. توانایی این گیاه برای بهبود فشار خون به یک آلکالوئید به نام هیرروسوتین نسبت داده شده است. این آلکالوئید در کانال های کلسیومی به عنوان یک مسدود کننده عمل می کند. مسدود کننده های کانال کلسیم می توانند فشار خون را از طریق مسدود کردن کلسیم از طریق ورود به سلول های دیواره قلب و دیواره های خون، کاهش دهند.
تقویت عملکرد ایمنی
هم مطالعان حیوانی و هم انسانی تایید کرده اند که خواص پنجه گربه می تواند به سیستم ایمنی بدن کمک کند. در یک مطالعه حیوانی، محققان عصاره آب محلول پنجه گربه (Uncaria tomentosa) را برای هشت هفته به نمونه ها داده بودند. آنها دریافتند که این عصاره به صورت قابل توجه ای نعداد گلبول های سفید خون را افزایش می دهد. بعد از اینکه این آزمایش چند بار مورد تکرار قرار گرفت، آن را بر روی نمونه های انسانی انجام دادند. دقیقا همان تاثیری که عصاره پنجه گربه بر روی حیوانات گذشته بود، بر روی سلول های انسانی نیز مشاهده شد.
مبارزه با تبخال
این گیاه تاثیرات مثبتی بر روی تبخال نیز دارد. ویروس تبخال می تواند در طول یک عمر درون سیستم ایمنی بدن انسان نفوذ کند و به طور دوره ای باعث ایجاد لکه های قرمز می شود و به زخم های باز منجر می گردد. مطالعاتی که در سال 2014 در مجله سم شناسی مواد غذایی منتشر شد نشان داد که این گیاه فعالیت های ضد عفونی و ضد قارچی دارد. توانایی این گیاه در مبارزه با تبخال به دلیل آلکالوئید اکسینولول یا گلیکوزید اسید کینوویک است.
بهبود مشکلات گوارشی
محققان به بررسی مزایای احتمالی پنجه گربه برای افرادی که مبتلا به بیماری کرون هستند، پرداخته اند. کرون یک بیماری التهابی روده ای است که سبب التهاب لنگر دستگاه گوارش شما می شود که می تواند منجر به درد شکمی، اسهال شدید، خستگی، کاهش وزن و سوء تغذیه شود. اعتقاد بر این است، پنجه گربه، بویژه Uncaria tomentosa، قادر به کمک به مبارزه با التهاب همراه با کرون است. دوز 250 میلی گرم در روز توصیه ای برای بیماران کرون است. اگر به طور طبیعی می توانید التهاب را آرام کنید، علائم ناخواسته این بیماری باید به میزان قابل توجهی بهبود یابد. پنجه گربه برای درمان یک مجموعه گسترده از اختلالات گوارشی، از جمله کولیت، دیورتیکولیت، گاستریت، هموروئید، زخم معده و سندرم روده قلیایی استفاده می شود.

طریقه ی مصرف گیاه پنجه گربه:
گزارش های مربوطه تاکید کننده این است که پنجه گربه دارای خاصیت ضد التهابی و مصونیت آور است. احتمال زیاد می رود اگر شما و پزشک تان درصدد برآمده اید تا پنجه گربه را نیز به روند درمان روزانه خود اضافه کنید ,بدین علت باشد که سیستم ایمنی بدن شما بتواند فشار کمتری را تحمل کند ,سیستم هاضمه شما دارای اختلال است ,ممکن است از سرماخوردگی های دائمی یا سایر ویروس ها رنج ببرید یا اینکه در صدد هستید تا از سندروم روده تحریک پذیر (IBS) ,التهاب دیورتیکول یا حتی از بیماری کرون نجات یابید.

(بیماری کرون یکی از بیماریهای التهابی روده است که با التهاب دیواره روده مشخص می‌شود.)

اگر قصد مصرف این گیاه را دارید ,یکی از ۳ راه زیر را که بهترین نحوه ی مصرف است انتخاب کنید و همانطور که پزشک شما یا دستورالعمل مندج در روی بسته بندی این فرآورده مشخص کرده است ,عمل کنید. به خاطر داشته باشید که به خاطر فقدان تحقیقات کافی در این خصوص ,این نکته حائز اهمیت فوق العاده است که دارو را از تولید کننده ی معتبر آن تهیه کنید.

کاربرد رایج: برای درمان دردهای خفیف معده ,گلودرد ها ,سرما خوردگی ها ,ایجاد مصونیت و جراحات جزئی.

برای تهیه ی چای پنجه گربه، یک گرم سبوس ریشه را در ۲۵۰ میلی لیتر آب حل کنید و آن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بجوشانید. سپس خنک کنید و از صافی عبور دهید. یک لیوان از آن را روزانه سه بار میل کنید.

از عصاره ی پنجه گربه روزانه دو تا سه بار به میزان یک تا ۲ میلی لیتر میل نمایید.

برای مصرف گیاه به صورت خشک شده (عصاره استاندارد کپسولی) روزانه ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم میل نمایید.

نکات احتیاطی و موارد منع مصرف گیاه پنجه گربه:
افراد ساکن مناطقی که پنجه گربه در آنجا میروید می گویند که این گیاه خیلی بی خطر و غیر سمی است. با این وجود ، تا زمانی که علم آن را به اثبات برساند، لازم است پاره ای نکات احتیاطی مد نظر باشد.

به علت تحقیقات کم در زمینه خطر زا بودن یا نبودن این گیاه و اطمینان کامل نداشتن از بی خطر بودن پنجه گربه، در مصرف آن احتیاط لازم را رعایت کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

انجمن فرآورده های گیاهان دارویی آمریکا (AHPA) این گیاه را از نظر بی خطر بودن در رده ی چهارم رتبه بندی کرده است. این بدان معنا است که این انجمن اسناد و مدارک کافی به منظور انجام رتبه بندی روشن بر آن اساس در اختیار ندارد. اما انجمن مزبور بر این باور است که محتوای تانن پنجه گربه ای، اگر در حد بالا مصرف شود چه بسا سبب شکم درد یا مشکلات معده ای _ روده ای خواهد شد.

برخی محققان میگویند که پنجه گربه را نباید برای درمان جراحی ترمیمی پوست، بیمارانی که پیوند اعضا داشته اند و بیمارانی که مبتلا به ایدز یا سل هستند، تجویز کرد.

کودکان زیر سه سال نباید این داروی گیاهی را مصرف کنند.

زنان باردار و شیرده باید از مصرف این گیاه پرهیز کنند.

ممکن است در طول مصرف پنجه گربه، با مدفوع شل یا اسهال مواجه شوید. این عارضه ی جانبی، عارضه ی ناچیزی است و در صورت تداوم مصرف پنجه گربه به تدریج رفع خواهد شد.

اگر دارو های مصونیت زا ,پلاسمای تازه یا خون منجمد یا دارو هایی را مصرف می کنید که مصرف آنها مستلزم پروتئین حیوانی یا هورمون های پپتیدی نظیر سرم های حیوانی، گاماگلوبولین وریدی، عصاره ی وریدی تیموس یا انسولین گاوی یا خوراکی است، از مصرف پنجه گربه اجتناب کنید.

اگر بیمار هستید و یا داروی خاصی مصرف می کنید، قبل از استفاده از پنجه گربه حتما با پزشک مشورت کنید.

گردآوری: بخش سلامت بیتوته

wikimatn.ir