قدامه شهری(شیرازی)

نام فارسی: قدومه شهری
نام علمی: Lepidium perfoliatum
نام عمومی:  Clasping pepperweed
نام عربی: تُوْدَری

نام فارسی: قدومه شیرازی
نام علمی: Alyssum homolocarpum
نام عمومی: Alyssum
نام خانواده: Brassicaceae (Cruciferae- شب بو)

گیاه‌شناسی قدومه شهری

قدومه شهری گیاهی است علفی، یكساله یا چندساله كه ارتفاع آن تا 60‌سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌های قسمت پایین گیاه به صورت لب‌های نازکی تقسیم شده‌اند و برگ‌های قسمت وسط در بالای ساقه به شکل دایره یا بیضی هستند كه ساقه را احاطه می‌كنند و به نظر می‌رسد كه ساقه از وسط برگ عبور كرده است. قسمت‌های بالای ساقه به وسیله گل‌های زردرنگ كوچك و زیادی احاطه شده كه حدود یك یا دو میلی‌متر طول دارند.

میوه گیاه به شکل بیضی مسطح و به قطر حدود 4 میلی‌متر است که داخل آنها دو عدد دانه بیضی‌شكل قهوه‌ای رنگ با پوششی از موسیلاژ (لعاب) وجود دارد. این دانه‌ها كه قسمت مورد استفاده گیاه می‌باشند، در ایران به نام قدومه شهری مشهورند. این گیاه بومی اروپا و آسیا است، ولی در نقاط مختلف جهان رویش دارد و در بیشتر نقاط جنوب و مركز ایران نیز می‌روید.

بر اساس پژوهش‌های آقای دكتر امین، قدومه دیگری در بازار دارویی ایران وجود دارد كه به قدومه شیرازی مشهور است. این نوع قدومه حاوی دانه‌های گیاهی با نام علمی Alyssum  homolocarpum و نام عمومی Alyssum از خانواده خردل می‌باشد. این دانه‌ها گرد، پهن و تقریباً خاكستری رنگ هستند و روی آنها موسیلاژ (لعاب) وجود دارد. گیاه مربوطه، علفی، یكساله و كوچك با برگ‌های باریك و نوك‌تیز است و در جنوب و جنوب شرق ایران رویش دارد. هر دو نوع قدومه در طب سنتی ایران به عنوان لینت‌دهنده، مقوی و دافع سنگ‌های ادراری مصرف می‌شوند.

ابن سینا در كتاب قانون راجع به قدومه چنین گفته است:
قدومه یا تودری (عربی) دارای طبیعت گرم و تر است. در تندمزگی مانند تخم‌ ترتیزك بیانی است. ورم سفت را نرم كند و ضمادش التهاب را فرو نشاند. ضمادش سفتی نقرس را نرم كند. تودری شهوت‌انگیز و خوراكی آن خلط‌آور است.

در مخزن‌الادویه راجع به قدومه چنین آمده است:
تودری كه به اصفهانی به آن قدومه گویند، سه قسم می‌باشد: سرخ و زرد و سفید که سرخ آن را در اصفهان قدومه گلگون نامند. طبیعت آن گرم و تر و بعضی گویند گرم و خشك است. هر سه قسم در خواص نزدیك به هم هستند. جهت سرخ كردن رنگ رخسار، تصفیه صوت و همراه با عسل جهت خروج خلط‌های شش مفید است.